Óbidos

Ooit was het het huwelijkscadeau aan een koningin, nu is dit middeleeuwse stadje Óbidos, 80 km ten noorden van Lissabon, zonder twijfel een van de meest interessante ommuurde nederzettingen van Portugal. Wandelend door het doolhof van small, met klinkers geplaveide straten van Óbidos, komt men bij elke stap overblijfselen van verschillende beschavingen tegen.

Van de verborgen hoeken en hoge ommuurde tuinen van het oude gebied rondom de medina, tot de gotische, renaissance en barokke kenmerken, de stad is een uitgebreid kunstwerk dat in vele eeuwen is uitgehouwen, verwoest en weer opgebouwd. Óbidos is vandaag de dag een van de belangrijkste juwelen van het land.

Het project Óbidos Villa Literária begon in 2011 en was bedoeld om de weg vrij te maken voor de wederopbouw van het historische centrum van Óbidos. Deze populaire toeristenbestemming stond al langere tijd bekend om zijn evenementen, zoals de middeleeuwse beurs, het chocoladefestival, het kerstdorp en het operafestival, die belangrijk bleken te zijn in het revitaliseren van de economie. Óbidos moest echter wel een nieuwe strategie vinden en begon daarom literatuur te gebruiken als manier om naar de toekomst de kijken. Dit pad werd echter zo goed bewandeld, dat het van deze stad een krachtige mediagigant maakte met een duizelingwekkend vermogen om te mobiliseren.

Dit avontuur begon een aantal jaar geleden. Vanwege de noodzaak om sommige gebouwen en openbare ruimtes te rehabiliteren, werd er gezocht naar manieren om dit te financieren. Coor het herstel van de oude kerk was een prioriteit. Portugal had zelf geen financieringsprogramma’s voor het natuur- en erfgoedbehoud, dus moest er een oplossing worden gevonden die gericht was op een culturele en economische dimensie van het gebied met respect voor de geschiedenis van het gebied, speciaal de kerk. De strategie werd uiteindelijk om een cultureel en literair centrum in Óbidos te creëeren.
In 2012 werd de grootste Portugese boekhandel in een kerk geopend, hiermee werd de aandacht gevestigd op de nieuwe configuraties tussen ruimtes en activiteiten en tussen lokale en buitenlandse talenten. Er werd begonnen met het bouwen van een fysiek netwerk van boekhandels, dat in minder dan vijf jaar tot een netwerk van elf nieuwe boekhandels groeide, waaronder een literair hotel. Dit project heeft voor een zeer interessante positie van Óbidos gezorgd, niet alleen vanwege de culturele relevantie, maar ook voor het toerisme.

Op 11 december 2015 werd Òbidos uitgeroepen tot City of Literature door UNESCO, als deel van het Creative Cities Network. Dit netwerk werd opgericht in 2004 en heeft als doel de samenwerking met en tussen de steden die creativiteit hebben gedefinieerd als een strategische factor voor stedelijke ontwikkelingen, te bevorderen. De aanvraag van Óbidos voor het UNESCO netwerk van Literaire Steden was gebaseerd op het literaire dorpsproject dat sinds 2011 in ontwikkeling was als resultaat van het partnerschap tussen de gemeente en José Pinho, van de LerDavagar Association. 

Óbidos Villa Literária is een uniek project in het kader van de artistieke en culturele manifestaties die plaatsvinden in Portugal. de kwaliteit van dit literaire en artistieke project wordt erkend door de lokale, regionale, nationale en internationale gemeenschap, zowel het publiek als de collega’s op mondiaal en lokaal niveau: UNESCO Creative Cities Network, IOB-International Organisationod Booktowns en International Literary Events.

Het literaire dorp Óbidos is gebouwd vanuit de veronderstelling dat er een netwerk van boekhandels is met specifieke ruimte voor de organisatie van kunsttentoonstellingen, concerten, conferenties en uitvoeringen. Naast de ruimtes die met boeken verband houden, heeft Villa Literária een aantal gemeentelijke ruimtes: musea, galeries en artistieke en literaire residenties die tegemoet komen aan de verzoeken van schrijvers, auteurs en kunstenaars die Óbidos bezochten om hun projecten te ontwikkelen of presenteren. Er zijn het hele jaar door activiteiten in Óbidos, zoals het FOLIO International Literary Festival en Latitudes: Literature and Travel. 

Óbidos Villa Literária speelt een cruciale rol in de sociale cohesie van het grondgebied van de inwoners van de gemeente en van de westelijke regio en zelf van andere gemeenten en naburige regio’s. Het activiteitenplan is vooral gericht op sociale insluiting, integratie en samenwerking met scholen, hogescholen en universiteiten, studenten, docenten en onderzoeken. Dit plan, dat al begint bij het boek en lezen, heeft een holistische en interactieve zorg over de verschillende gebieden van kennis en de kunsten.

Óbidos is een literaire stad, omdat het literatuur omvat in alles wat de stad doet, van de wederopbouw en het hergebruik van oude gebouwen, tot het creëren van banen en het denken aan alternatief toerisme.